Utwór bezlitośnie ośmiesza wady ludzkie. Zło Rosji, przekupstwo, oszustwa, korupcje pokazane są w sztuce w bardzo dobitny sposób. Gogol, po premierze dzieła, sam starał się pokazać interpretacje utworu. Pojawiło się nawet coś w rodzaju sprostowaniaczy też usprawiedliwienia w postaci epilogu.
W tym krótkim opowiadaniu Gogol przedstawia Newski Prospekt - najważniejszą ulicę Sankt-Petersburga. Opisuje nam ludzi, którzy tu przychodzą, ich dyskusje, zwyczaje, czym się zajmują. Opowiadanie to jest interesujące, warto je poznać, choćby z powodu opisu ludzi mieszkających w Petersburgu i przychodzących w jedno z najważniejszych miejsc ówczesnej stolicy Rosji.
"Noc wigilijna" opowiada o ukraińskim kowalu Wakule, od którego piękna Oksana zażądała, by przyniósł jej "te same trzewiki, które nosi caryca", obiecując, że dopiero wtedy wyjdzie za niego za mąż.Jest to opowieść z młodzieńczego cyklu opowiadań Gogola, pogodnego i żywiołowo radosnego
Krótkie studium psychologiczne szaleństwa. Opowieść o człowieku, który zatonął w swoich marzeniach, dał się im opanować i podporządkować. Zakochany do nieprzytomności w córce dyrektora marzy nieustannie o swojej wielkości, a w końcu ją znajduje.
